رییس پژوهشکده سرطان پستان جهاد دانشگاهی از موفقیت محققان پژوهشکده در تولید نسخه جدید داروی ضدسرطان «هرسپتین» به صورت آنتی‌بادی هوشمند ضد سرطان به روش باکتریایی و تولید نانوبادی‌های ضدسرطان خبر داد.

دکتر کیوان مجیدزاده که در آستانه سالگرد تاسیس جهاد دانشگاهی سخن می‌گفت با بیان اینکه از سال گذشته اجرای چند طرح‌ کلان در دستور کار پژوهشکده قرار دارد، اظهار داشت: طرح تولید قطعهF(ab')2 آنتی بادی ضد فاکتور رشد اپیدرمال (HER-2) در سیتوپلاسم میزبان باکتریایی از جمله طرح‌های کلانی بوده که از پنج سال قبل شروع شده است و در این پروژه تلاش کردیم تا آنتی‌بادی را در باکتری تولید کنیم.

وی با تاکید بر اینکه در ابتدا کسی باور نمی‌کرد که بتوان آنتی‌بادی را در باکتری تولید کرد، ادامه داد: آنتی‌بادی‌ها ساختارهای نسبتا پیچیده‌ای دارند از این رو باکتری‌ها قادر به تولید ساختارهای پیچیده پروتئین‌ها نیستند؛ ولی در این مطالعات با کمک مهندسی باکتری‌ها و طراحی‌های مهندسی ژنتیک موفق به تولید آزمایشگاهی آنتی بادی‌های مربوط شدیم.

دکتر کیوان مجیدزاده، رییس پژوهشگاه سرطان جهاد دانشگاهی

رییس پژوهشکده سرطان پستان به اهمیت یافته‌های این طرح اشاره کرد و اظهار داشت: به طور معمول آنتی بادی‌ها در سلول CHO پستانداران (تخمدان همستر چینی) تولید می‌شود ولی سلول CHO بسیار گران است و هزینه آنتی‌بادی‌ای که در داخل این سلول تولید می‌شود ده‌ها برابر بیشتر از آنتی‌بادی هایی است که در داخل باکتری تولید شوند.

وی مشکل بودن انجام تحقیقات بر روی سلول CHO در مقایسه با باکتری را از دیگر محدودیت‌های این سلول ذکر کرد و گفت: از سوی دیگر احتمال آلوده شدن این سلول به ویروس بسیار زیاد است که این امر باعث خراب شدن محصول نهایی می‌شود ولی احتمال آلودگی در باکتری پایین است.

مجیدزاده به بیان کاربردهای آنتی‌بادی تولید شده در باکتری پرداخت و گفت: آنتی‌بادی تولید شده با این روش آنتی‌بادی‌های هوشمندی هستند که بر روی برخی از گیرنده‌های سلول‌های سرطانی قرار می‌گیرد و از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند و بر خلاف روش شیمی درمانی به سلول‌های سالم آسیبی وارد نمی‌کند.

وی این آنتی‌بادی‌ها را ابزارهای هدفمندی توصیف کرد که سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند و اضافه کرد: داروی هرسپتین (یکی از داروهای مورد استفاده در درمان سرطان پستان) همین عملکرد را دارد و آنتی بادی‌ای که در این مطالعات تولید شده نسخه جدیدی از این داروست ولی آنتی بادی‌های آن سبک‌تر و کوچکتر از هرسپتین است.

وی ادامه داد: در حال حاضر این طرح ثبت اختراع داخلی شده و مراحل ثبت بین‌المللی آن در حال انجام است.

تولید نانو بادی‌های ضدسرطان

رییس پژوهشکده سرطان پستان جهاد دانشگاهی کلون‌سازی و بیان نانو بادی علیه گیرنده‌های CD3 &MUC1 در میزبان باکتریایی را از دیگر طرح‌های این پژوهشکده نام برد و اظهار داشت: نانو بادی‌ها، آنتی‌بادی‌های خاصی هستند که در بدن شتر تولید می‌شوند.

وی نانو بادی‌ها را کوچکتر از آنتی‌بادی دانست و افزود: بر اساس اهداف فعالیت‌های پژوهشکده، نانو بادی با فعالیت دوگانه را تولید کردیم که به جای اتصال به یک گیرنده به دو گیرنده به طور همزمان متصل می‌شود که این امر ویژگی‌های ممتازی را ایجاد می‌کند.

مجیدزاده به اهمیت این ویژگی اشاره کرد و گفت: در آنتی‌بادی تولید شده علاوه بر جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی به دلیل اتصال آنتی‌بادی به گیرنده، CD3 سیستم ایمنی هم علیه تومور فعال می‌شود. این امر باعث می‌شود که موفقیت سیستم ایمنی برای به دام انداختن سلول‌های سرطانی افزایش یابد و سیستم ایمنی فعالیت بیشتری علیه تومور خواهد داشت.

دکتر کیوان مجیدزاده، رییس پژوهشگاه سرطان جهاد دانشگاهی

وی با تاکید بر اینکه این نانو بادی در فاز آزمایشگاهی تولید شده است، اظهار داشت: در حال حاضر در مراحل نهایی سنجش فعالیت این نانو بادی هستیم.